Terug naar de platenzaak met Stefan Raatgever

Tot die tijd struinden we langs de schappen. De cd's en elpees in overzichtelijke bakken, aan de wand een ingenieuze stellage van populaire bandjes (Dangerous van Michael Jackson, Tourism van Roxette, Genesis' We Can't Dance) en daarnaast het pronkstuk van de winkel: een wandrek met de 40 singles die samen de laatste hitlijst vormden. Soms stonden de plaatjes - de cd-singles én de 45 toerenplaatjes - al bij binnenkomst in de juiste volgorde. Voor een bijna-brugklasser kon de opwinding niet groter worden.

Dat vrolijk gespannen gevoel bekruipt me ruim 20 jaar later nog steeds als ik een platenzaak binnenloop. Radio Modern is inmiddels failliet, net als nagenoeg alle grote cd-ketens als Free Record Shop en Van Leest. Toch zijn er volgens het CBS nog 265 platenzaken in ons land. Die moeten we koesteren, vind ik. Daarom is de dit jaar voor de achtste keer gehouden Record Store Day zo'n prijzenswaardig initiatief.

De verkopen van de ouderwetse langspeelplaat zijn het laatste decennium vertienvoudigd.
Volgende week zaterdag doet ongeveer de helft van alle winkels mee aan de feestdag van de elpee en de cd. Van honderden artiesten verschijnen die dag speciaal geperste uitgaven op vooral vinyl. Een all-you-can-eat-buffet voor de verzamelaar, dat wordt verfraaid met optredens van artiesten die hun platenkast thuis ook nog niet hebben geofferd aan een abonnement op een streamingdienst.

Record Store Day, in 2008 in de Verenigde Staten bedacht, is een succes in ons land, stelt Esther Vollebregt van het organisatiecomité. Met inmiddels 50.000 tot 60.000 bezoekers en elk jaar meer deelnemende platenzaken loopt de groei parallel met de wederopstanding van de elpee die zich de laatste jaren voltrekt. De verkopen van de ouderwetse langspeelplaat zijn het laatste decennium vertienvoudigd en zijn nu goed voor een omzet van ruim 10 miljoen euro per jaar.

En dat is vooral goed nieuws voor de 'ouderwetse' platenzaak, weet Vollebregt. ,,In veel winkels is vinyl inmiddels weer net zo populair als cd's. Record Store Day draait ook vooral om elpees. Daar zit de groei nu in. Voor de meeste winkeliers is volgende week zaterdag belangrijker dan de kerstperiode.'' Die middenstanders beleven sinds enkele jaren weer lucratieve jaren.

Dankzij de rentree van het vinyl kent de 'markt voor fysiek product', zoals de elpees, cd's en talloze luxueuze jubileumuitgaves samen heten, een opleving. Daarbij komt, zo legt Vollebregt uit, dat de winkeliers beter inspelen op de behoeftes van hun klanten.

Verkocht Radio Modern begin jaren 90 nog ongezellig witgoed naast de rock-'n-roll, wie nu een platenzaak als Concerto, Velvet of Plato binnenstapt, treft een koffiebar, een leestafel, een vitrine met memorabilia en soms zelfs een klein podium voor live-muziek. Vollebregt wijst op de nieuwe muziekwinkel Jottem in Roermond waar deejaylessen worden gegeven en je zelfs een kinderfeestje kunt boeken. De platenzaak is, om in vreselijke marketingtermen te spreken, een beleving geworden. 

Hartstikke slim en leuk natuurlijk, die sfeerrijke toevoegingen. Maar wel een klein verzoek: kan naast de retro-concertposters, hippe koptelefoons en gekleurde draaitafels misschien ook overal weer het gedrukte exemplaar van de Top 40 prominent op de toonbank?